เมื่อพูดถึงจังหวัดที่ตั้งก้ำกึ่งระหว่างภาคกลางและภาคเหนืออย่าง สุโขทัย เราก็ไม่ค่อยแน่ใจเหมือนกับคนจำนวนหนึ่งว่าตกลงแล้วจะเรียกจังหวัดนี้ว่าอยู่ในภาคเหนือตอนล่างหรือว่าภาคกลางตอนบนดี ซึ่งนั้นคงไม่สำคัญไปกว่าการที่สุโขทัยถือเป็นสถานที่ทางประวัติศาสตร์ของชนชาติไทยในยุคต้นมากว่า 700 ปีแล้ว และวันนี้เราจะลองไปสัมผัสถึงร่องรอยอารยธรรมอันยิ่งใหญ่ของดินแดนรุ่งอรุณแห่งความสุขดั่งความหมายตามชื่อที่มากจากการสมาสรวมกันของคำว่า สุข และ อุทัย กระทั่งเป็นที่มาของชื่อจังหวัดสุโขทัยอย่างที่เรียกกันคุ้นปากอย่างทุกวันนี้

อาณาจักรสุโขทัยถือเป็นราชธานีแห่งแรกของไทยซึ่งมีอาณาเขตกว้างใหญ่ไพศาลที่สุด มากด้วยความเจริญรุ่งเรืองในหลายๆ ด้าน ทั้งการเมืองการปกครองซึ่งใช้รูปแบบของพ่อปกครองลูก หรือพระมหากษัตริย์ทรงดูแลทุกข์สุขของประชาชนโดยตรง ทางด้านการศึกษาที่เริ่มมีการประดิษฐ์ตัวอักษรไทยและกำเนิดวรรณคดีเล่มแรกอย่าง ไตรภูมิพระร่วง รวมไปถึงภูมิปัญญาด้านอื่นๆ อีกมากมาย และที่สำคัญความรุ่งเรืองทางพระพุทธศาสนาซึ่งยังปรากฏหลักฐานด้วยสิ่งปลูกสร้างอย่างวัดวาอารามจำนวนมาก ซึ่งกระจายตัวอยู่โดยรอบพื้นที่ประมาณ 70 ตารางกิโลเมตร เรียกกันง่ายๆ ว่า เขตเมืองเก่าสุโขทัย และในปี พ.ศ. 2537 องค์การยูเนสโก้ก็ได้ประกาศขึ้นทะเบียนให้ที่นี่เป็นมรดกโลกของไทยไปเป็นที่เรียบร้อยแล้ว

ทั้งนี้สิ่งปลูกสร้างส่วนใหญ่ภายในพื้นที่อุทยานประวัติศาสตร์สุโขทัยประกอบด้วยวัดวาอารามและพระพุทธรูปเป็นหลัก ซึ่งมีวัดสำคัญอย่าง วัดมหาธาตุ ตั้งเป็นศูนย์กลางของเมืองประกอบด้วยเจดีย์ลักษณะทรงดอกบัวตูม หรือทรงพุ่มข้าวบิณฑ์อันเป็นศิลปะแบบสุโขทัยแท้ ด้านใต้เจดีย์มีพระพุทธรูปยืนขนาดใหญ่ภายในซุ้มเรียกว่าพระอัฎฐารศ ใกล้ๆ กันนั้นก็จะพบกับ เนินปราสาทพระร่วง หรือเขตราชวังในสมัยนั้น ได้อีกด้วย มีการสันนิษฐานว่าบริเวณนี้เคยเป็นฐานปราสาทราชวังของกษัตริย์เมืองสุโขทัยมาก่อนนั่นเอง นี่แค่เพียงเริ่มต้น เพราะยังมีวัดเก่าแก่อีกมากมายที่น่าสนใจเช่น วัดสระศรี ซึ่งตั้งอยู่กลางสระน้ำขนาดใหญ่มีทัศนียภาพอันโดดเด่นไม่ต่างไปจาก วัดศรีชุม วัดพระพายหลวง วัดช้างล้อม วัดเชตุพน และวัดอื่นๆ อีกจำนวนหลายแห่ง

ขณะเดียวกันนักท่องเที่ยวที่สนใจเข้าชม เมื่อเตรียมพร้อมทั้งร่างกายรวมถึงข้อมูลและแผนที่ต่างๆ เรียบร้อยแล้ว ก็อย่าได้รีรอให้รีบเปลี่ยนบทบาทมาเป็นนักสำรวจที่เต็มไปด้วยความสงสัย จากนั้นก็ออกลุยได้เลย พาหนะคู่ใจก็มีให้เลือกใช้งานได้อย่างคล่องตัวไม่ว่าจะเป็นรถจักรยานที่มีให้เช่าอยู่ด้านหน้าทางเข้าหรือจะโดยสารรถรางก็มีบริการให้เลือกได้ตามใจชอบ ส่วนใครที่นำรถส่วนตัวมาเองเพียงแค่เสียค่าธรรมเนียมนิดหน่อยก็สามารถขับเข้าไปเที่ยวชมเองก็ได้เหมือนกัน ซึ่งคุณอาจจะต้องทำการสรุปรายชื่อสถานที่ที่อยากไปเยี่ยมชมมากที่สุดออกมาก่อน เพราะปัจจัยหลายๆ อย่างทั้งขนาดอันกว้างใหญ่ของพื้นที่รวมไปถึงวัดจำนวนมากที่มีลักษณะคล้ายคลึงกันเกือบทั้งหมดหากมองอย่างผิวเผิน และสภาพอากาศที่ร้อนแรงโดยเฉพาะในช่วงเวลากลางวันที่อาจทำให้ความสนุกและความสนใจในตัวสถานที่นั้นๆ หมดไป ส่วนคนที่เปี่ยมความตั้งใจก็คงไร้ปัญหาสามารถเพลิดเพลินกันได้อย่างเต็มที่

อย่างไรก็ตามแม้ว่าอุทยานประวัติศาสตร์สุโขทัยจะมีชื่อเสียงเป็นที่รู้จักคนนักท่องเที่ยวชาวต่างชาติอยู่มากก็ตาม แต่สำหรับคนไทยนั้นเรียกได้ว่ายังไม่ค่อยเป็นที่นิยมซักเท่าไหร่ และถึงจะมีก็เป็นเพียงคนเฉพาะกลุ่มเท่านั้น ดังนั้นเลยอยากจะชวนใครก็ตามที่ยังไม่เคยไปให้ออกไปสัมผัสกับร่องรอยประวัติศาสตร์ที่เคยรุ่งเรืองของไทยดูว่าแท้จริงแล้วภูมิปัญญาความรู้ความสามารถของคนไทยนั้นสุดยอดเพียงใด ลองนึกเล่นๆ ดูว่าเมื่อกว่า 700 ปีที่แล้ว บรรพบุรุษได้สร้างมรดกทางวัฒนธรรมอันยิ่งใหญ่ซึ่งยืนหยัดผ่านกาลเวลาจนโลกได้ประจักษ์และยอมรับอย่างเช่นทุกวันนี้ แล้วเราคนไทยจะไม่ร่วมกันภาคภูมิในสิ่งนี้กันหน่อยเลยหรือ

- นักท่องเที่ยวสามารถนำรถส่วนตัวเข้าชมภายในอุทยานเมืองเก่าสุโขทัยได้  หรือจะใช้บริการรถรางนำเที่ยวและเช่าจักรยานก็ได้เช่นกัน

- อัตราค่าเข้าชมคนไทย 20 บาท ต่างชาติ 100 บาท

- ค่าเช่าจักรยานคันละ 20 บาท ค่าโดยสารรถราง คนไทย 10 บาท ต่างชาติ 20 บาท

- ในกรณีมาเป็นหมู่คณะและต้องการวิทยากรเพื่อนำชมสามารถติดต่อสอบถามได้ที่ โทร 0-55-697-310

ที่อยู่ : ตำบลเมืองเก่า อำเภอเมือง จังหวัดสุโขทัย 64000

GPS : 17.01864, 99.70618

เบอร์ติดต่อ : ศูนย์บริการนักท่องเที่ยวอุทยานประวัติศาสตร์สุโขทัย โทร 055-697-310

Website : http://www.sukhothai.go.th/tour/tour_01.htm

เวลาทำการ : ทุกวันตั้งแต่ 06.00 -18.00 น.

ค่าธรรมเนียม :

- อัตราค่าเข้าชมคนไทย 20 บาท ชาวต่างชาติ 100 บาท

- ค่าเช่าจักรยานคันละ 20 บาท

- ค่าโดยสารรถราง คนไทย 10 บาท ชาวต่างชาติ 20 บาท

ช่วงเวลาแนะนำ : ช่วงสายๆ หรือไม่ก็ช่วงบ่ายแก่ๆ เพราะสภาพแสงเหมาะแก่การถ่ายภาพและอากาศไม่ร้อนจนเกินไป

ไฮไลท์ : บรรดาวัดวาอารามเก่าแก่ตั้งแต่สมัยสุโขทัย

กิจกรรม : เที่ยวชมและศึกษาอดีตอันรุ่งเรืองของ

อุทยานประวัติศาสตร์สุโขทัยนั้นตั้งอยู่ห่างจากตัวอำเภอเมืองสุโขทัยไปประมาณ 12 กิโลเมตร โดยใช้ทางหลวงหมายเลข 12 เส้นเดียวกันกับที่ใช้เดินทางไปจังหวัดตาก และเมื่อผ่านเข้าเขตเมืองเก่าจะสามารถเห็นป้ายบอกขนาดใหญ่ รวมถึงสิ่งปลูกสร้างอันเก่าแก่ได้อย่างชัดเจน